افتيمون گیاه که بزبان هندی اکاس بیل نامیده میشود گیاهی است از تیره پیچک صحرائی علفی و یکساله و دارای ساقههای ظریف و باریک است که قابلیت انعطاف داشته و رنگ ساقه تقریباً کرم مایل به قرمز است این گیاه بصورت انگل بر روی گیاهان بسر میبرد و بر آنها میپیچد و انواع مختلفی دارد که بعضی دارای گلهای سفید و بعضی زرد و بعضی دارای گل قرمز میباشند.
این گیاه در بسیاری از نقاط روی زمین موجود است و در دامنه کوهها تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری نیز مشاهده میگردد. اطباء قدیم از این گیاه برای معالجه مرض اسکوربوت استفاده میکردهاند دانه آن از دانه خردل ریزتر و قرمز مایل به زرد است طعم این گیاه تلخ و تند است.
طبیعت این گیاه گرم و خشک است از این گیاه بعنوان مسهل در بیماریهائی مانند لقوه و خواب رفتن اعضاء بدن و دردهای مفصلی استفاده میشود. برای معالجه سردردهای مزمن سودادی مزاج که همراه با ناراحتیهای فکری میباشد روزی دو مثقال از پودر خشک شده این گیاه را در یک لیوان شیر بخیسانند و با هفتاد و پنج گرم سکنجبین بخورند و مدت هفت روز این عمل را انجام دهند علاوه بر معالجه سردرد مذکور برای ناراحتیهائی از قبیل مالیخولیا (نوعی بیماری روانی است که مقدمه جنون بوده و شخص مبتلا به آن مرتب خیالات بد و ناپسند میکند)مانیا (نوعی جنون است که بیمار به دیگران حمله میکند و آزار میرساند) و خفقان نیز بسیار نافع است. برای مداوای این ناراحتیها افتیمون را با برابر آن افسنطین مخلوط و میجوشانند و آب مطبوخ را پس
از صاف کردن میل مینمایند در معالجه جنون میتوان ۲۵ گرم افتیمون را کوبیده و با ۲۵ گرم سکنجبین مخلوط نموده و به بیمار بخورانند و این عمل را هفتهای یکبار ادامه دهند.
یکی از بزرگان طب سنتی بنام طلا طلی در مجربات خود نوشته که به صدها نفر از افراد مبتلا به جنون و وسواس و مالیخولیا ومانیا مخلوطی از افتیمون و افسنطین و برگ حنظل داده شد و شفا یافتند. افرادی که به کابوس مبتلا میشوند با خوردن افتیمون این حالت از آنان زایل میگردد اینگونه افراد بهتر است افتیمون را با مقداری گل قند مصرف نمایند. نوشتهاند اگر با آبی که افتیمون در آن جوشیده شده غده سرطانی زخم شده را شستشو دهند و مقداری هم از آب دارو به بیمار بخورانند تا حدودی از پیشرفت آن جلوگیری میشود.
افتیمون را نباید زیاد بجوشانند چون زیاد جوشاندن از خواص داروئی آن کم میکند.
بلکه مقداری بیشتر از حالت دم کردن بجوشد که مواد داروئی وارد آب شوند کافی است مقدار خوراک از برگ خشک شده حنظل پنج تا هفت گرم است. که همراه افتیمون و افسنطین به بیمار مالیخولیائی داده میشود.
گیاهی دارویی با نام علمی Cuscuta epithymum از تیرۀ پیچک صحرایی[۱]. گاهی نیز افراد جنس Cuscuta خود در تیرهای مجزا به نام Cuscutaceae قرار میگیرند. افتیمون نوعی سِس است. از دیگر نامهای آن شَکوتا، شَکوث و حماضالارنب قابل ذکر است. این گیاهان، علفی و پیچیده و انگل اندامهای هوایی گیاهاناند. گلهای آنها، سفید، صورتی و گاهی مایل به زرد است. این گیاه پراکنش وسیعی در اروپا، نواحی غربی و جنوب غربی آسیا، آلتایی و شمال افریقا دارد. در طب سنتی از این گیاه برای رفع بادهای روده و رفع امراض سوادوی استفاده کردهاند؛ همچنین آن را برای تشنّج، صرع و مالیخولیا مفید دانستهاند. امروزه از این گیاه برای رفع یبوستهای ناشی از ضعف دستگاه هضم و یا کمی ترشح صفرا و محلولهای آن برای شستوشوی زخمها استفاده میکنند. این گیاه در اکثر نقاط ایران میروید.